آنچه که در مورد وایر شمع باید بدانید

قبل از آنکه به شرح مطالبی در مورد وایر شمع، انواع وایر شمع و ویژگی های آنها بپردازیم. بهتر است بدانیم که یک خودرو جهت حرکت نیاز به نیرویی دارد که بتواند موتور خودرو، چرخ ها و در نهایت خودرو را به حرکت در آورد. هر خودرویی انرژی حرکتی خود را از موتور می گیرد.

موتور خودرو نیز دارای چند سیلندر است و داخل هر سیلندر پیستون ها قرار دارند که توسط رینگ ها آب بندی شده اند و از طریق شاتون به میل لنگ وصل شده اند. برای اینکه انرژی سوخت بتواند پیستون ها، شاتون، میل لنگ و در نهایت خودرو را به حرکت در آورد، باید سوزانده شود و انرژی خود را آزاد نماید. برای انجام عمل احتراق نیز به 3 عنصر اصلی یعنی ماده سوختنی، اکسیژن و حرارت یا جرقه نیاز است. سوخت در خودروهای درون سوز بنزین یا گاز است که با هوا ترکیب می شود و مسئول جرقه هم شمع خودرو است. در نهایت، وظیفه سوزاندن این مخلوط سوخت و هوا با جرقه های ایجاد شده توسط شمع خودرو است.

برق شمع توسط وایر شمع تامین می گردد و وایر هم برق خود را از کوئل در خودرو های انژکتور و دلکو در خودرو های کاربراتور می گیرد. این عمل نشانگر آن است که وایر شمع نقش  بسیار مهمی در حرکت خودرو دارد.

وایر شمع چیست؟

وایر شمع یک قطعه‌ از موتور خودرو است که نقش کابل جرقه زن یا احتراق را دارد و وظیفه دارد برق را به سر شمع‌ های خودرو برساند و در نتیجه انرژی مورد نیاز را جهت روشن کردن اتومبیل به موتور انتقال دهد. عوامل متعددی در انجام درست احتراق موتور درون سوز و همینطور کیفیت آن تآثیر گذار است. جرقه از سیستم توزیع کننده یا سیم پیچ احتراق توسط وایرها (سیم نسوز یا کابل) به شمع انتقال داده می‌شود. وایرها این توانایی را دارند که تا ۴۵۰۰۰ ولت برق را به شمع ‌ها برای روشن کردن خودرو منتقل کنند و با این ولتاژ بالا در محفظه سیلندر جرقه ایجاد می‌کنند.

 انواع وایر شمع

وایرها از نظر ساختار کلی مشابه هم هستند، فقط جنس بخش‌های درونی آن‌ها است که آنها را متمایز می‌ کند. از لحاظ جنس ۳ نوع وایر وجود دارد که عبارتند از:

• وایر شمع سیمی رسانا: جنس این نوع وایر از مس یا فولاد است. در نتیجه در مقابل خم‌شدگی مقاومت بیشتری دارند. اما به دلیل جنس رسانا، ایجاد نویز و پارازیت در انتقال برق بیشتر اتفاق می‌افتد. این پارازیت می‌تواند در عملکرد کامپیوتر خودرو اختلال ایجاد کند. ساختار آنها تنها شامل یک لایه عایق روی رسانا، بافت تقویت‌کننده و لایه‌ سیلیکونی می‌شود. امروزه استفاده از این نوع وایر در خودروسازی رنگ و بویی ندارد و دیگر از آن استفاده نمی‌شود.
• وایر شمع‌های ابریشمی رسانا: این نوع وایر شمع ها از جنس لاتکس و سیلیکون هستند و از قابلیت انتقال انرژی برق برخوردار می باشند. درون این دو لایه که روی هم قرار دارند لایه‌ کاهنده‌ پارازیت قرار دارد که از رشته‌ های به هم‌تنیده‌ ابریشم است. این نوع وایر که در صنعت خودروسازی بیشترین کاربرد را تاکنون داشته، به دلیل مقاومت بالا، برق کافی با ولتاژ مناسب به شمع نمی‌رسانند و باعث کاهش بازده موتور و به دنبال آن افزایش مصرف سوخت می‌شود. این مسئله با کارکرد بیشتر و جذب رطوبت بیشتر تشدید می‌شود. مزیت این وایرها عدم ایجاد پارازیت و نویزهای اضافه است.
• وایر شمع ‌های بوبین‌دار: در حال حاضر این نوع وایر شمع ها جزو پرمصرف‌ترین و بهترین نوع وایر ها به حساب می آیند و دارای رسانا از جنس نیکل یا کروم است. این رسانای سیمی بسیار نازک به صورت فنری به دور لایه ‌ای از جنس بوبین یا فریت -با درصد ۵۰ دور در هر سانتی‌متر- می پیچد. ترتیب لایه ‌های کابل این نوع وایر به ترتیب، الیاف کاهنده‌ پارازیت، فریت یا بوبین نویز‌گیر، لایه‌ فنری نیکل یا کروم، لایه‌ عایق سیلیکونی، بافت تقویت کننده و لایه‌ سیلیکونی خارجی است. مقاومت پایین رسانای این کابل ‌ها سرعت انتقال برق را به شمع افزایش داده و مشکل افت ولتاژ را ایجاد نمی‌کند. همچنین معضل جذب رطوبت را هم ندارد و نویزگیرهای فعال آن اختلال در عملکرد کامپیوتر خودرو را کنترل می‌کنند.

ویژگی های وایر شمع

یک وایر شمع برای اینکه بتواند پاسخگوی نیاز یک خودرو باشد، بایستی از نظر فنی کیفیت بالایی داشته باشد. به همین خاطر، در هنگام خرید شمع وایر بایستی به یکسری نکات توجه نمایید.

• وایر می بایست جریان الکتریکی را به خوبی عبور دهد.
• اگر مقاومت الکتریکی بالا داشته باشد، امواج الکترومغناطیسی مزاحم تولید نمی‌کند و این لازمه یک وایر خوب است.
• همانطور که می‌دانید، موتور گرمای زیادی تولید می‌کند، وایر باید تحمل گرمایی بالا داشته باشد.
• از مقاومت بالا در برابر کشش و پاره شدن برخوردار باشد.
• طول عمر یک وایر بایستی به اندازه‌‌ای باشد که بتوان همزمان با شمع آن را عوض کرد. در واقع طول عمر آن کوتاه نباشد.

علایم خرابی وایر شمع

خراب شدن وایر شمع ها دارای یکسری نشانه ‌ها و علائمی است که در صورت ظاهر شدن آنها بایستی سلامت این قطعات را چک کنید. خرابی یا عدم عملکرد وایر می‌ تواند باعث بد کار کردن موتور و همچنین افزایش مصرف سوخت ماشین شود. همچنین ممکن است نشتی احتمالی بنزین در سیستم سوخت رسانی اتومبیل و به صورت هم زمان نشتی برق از وایر ها باعث آتش سوزی و خطرات جانی و مالی بسیار جدی شود.

کاهش قدرت موتور، بالا رفتن دمای آن به خاطر افزایش فشار، ریپ زدن موتور و لرزش‌های بیش از حد عادی در موتور نیز می‌تواند از علائم خرابی وایرها باشد. علاوه بر آن، عملکرد نادرست وایرها می‌تواند باعث افزایش آلایندگی خودرو و همچنین ذوب شدن سر شمع‌ها نیز بشود. بنابراین، رایج ‌ترین نشانه‌های خرابی وایر شمع شامل موارد زیر است:

• کارکرد نادرست و کاهش قدرت موتور
• سوخت ناقص و افزایش مصرف سوخت
• بالا رفتن دمای موتور
• لرزش و ریپ زدن موتور
• ذوب شدن سر شمع‌ها
• سیاه شدن شمع خودرو
• خروج دود زیاد از اگزوز ماشین

اگر موتور خودروی شما دچار مشکلات بالا شود، یکی از احتمالات، خرابی وایر است که باید هرچه سریعتر به آن رسیدگی کنید. در صورت وجود فرسودگی در وایر شمع، با دست زدن به این سیم ‌‌های حامل جریان، ممکن است فرد دچار برق گرفتگی شود. در این حالت این سیم‌ ها بایستی بلافاصله با سیم‌ های جدید جایگزین شوند.

ویژگی های وایر شمع خوب

یک وایر خوب دارای ویژگی های زیر است:

• کارایی خوب در دماهای مختلف: یک وایر شمع خوب باید در هر دمایی بتواند کارایی و برق رسانی خود را انجام دهد. در سرمای زمستان و در اوج گرمای تابستان. در صورتی که وایر نتواند در دماهای مختلف وظیفه خود را به خوبی انجام دهد، موتور خودرو بد کار کرده و کارایی خود را از دست می دهد.
• هدایت صحیح جریان الکتریسیته از کوئل به سر شمع ها: وظیفه اصلی وایر شمع، برق رسانی به موقع و خوب از کوئل در خودرو های انژکتور و دلکو در خودرو های کاربراتور به سر شمع ها می باشد. در صورتی که کابل وایر و اتصالات آن نتوانند برق رسانی خوبی را انجام دهند، در کار موتور اختلال ایجاد می شود و موتور بد کار می کند. به این ترتیب، وایر شمع باید مورد ارزیابی قرار گیرد و در صورت نیاز تعویض شود. برق هدایت شده از سوی کوئل بایستی بدون پارازیت و فرار از داخل وایر به سر شمع برسد. به عبارت دیگر، وایر شمع نباید برق دزدی داشته باشد و در مقابل جریان برق مقاومت ایجاد کند.
• کارایی بالا در محیط های روغنی و اسیدی گاهی پیش می آید که در داخل موتور نشتی روغن و روغن ریزی ایجاد می شود و یا اسید باطری به بیرون نشت می کند. یک وایر خوب باید در محیط روغنی و گاهی اسیدی داخل موتور، کار خود را به بهترین شکل ممکن انجام دهد. به عبارت دیگر، این مواد نباید کوچکترین خللی در کار وایر شمع به وجود آورند و مانع برق رسانی وایر شمع شوند.
• کارایی بالا در محیط های مرطوب: در شرایط بارندگی و یا نشتی آب موتور از داخل شیلنگ ها که داخل موتور مرطوب می شود. وایر شمع باید بدون نشتی برق و برق دزدی به کار خود ادامه دهد و برق را به سر شمع ها برساند. در غیر این صورت موتور خودرو به خوبی کار نمی کند در نتیجه کارایی لازم را نخواهد داشت.
• عدم تداخل در کارایی سایر قطعات الکتریکی و الکترونیکی مجاور: وایر شمع خودرو نباید پارازیت ایجاد کند و در کار دیگر قطعات اختلال ایجاد کند. شایعترین نوع تداخل، ایجاد پارازیت در رادیو ماشین است که قابل دیدن و شنیدن است. در نتیجه، یک وایر خوب علاوه بر برق رسانی درست و صحیح در کار سایر قطعات هم هیچ گونه خللی ایجاد نمی کند.

بهترین برند های بازار وایر شمع

وایر شمع های تولید شده در برند های بوجیکورد، یوتا، PNE و استیم پارت با توجه به سابقه درخشان و طولانی مدتی که در کشور ایران دارند، می توان گفت که بیشترین رضایت را از جانب مصرف کنندگان دریافت نموده اند. این وایرها خیال بسیاری از مشتریان را از جانب کیفیت بالا و عملکرد مناسب آن آسوده می کند. برند استیم پارت انواع وایر شمع ماشین خارجی و وایر شمع ماشین ایرانی را تولید و عرضه می کند. در فروشگاه حامین یدک می توانید این وایر شمع ها را تهیه کنید.